Các nguồn gây ra tĩnh điện
HBM (Human Body Model)
Là tĩnh điện do chính bản thân con người gây ra khi con người chạm tay vào thiết bị điện tử.
- Cách khắc phục: Nối đất bằng cách đeo vòng đeo tay, đi giầy chống tĩnh điện, mặc quần áo chống tĩnh điện.
Để kiểm soát được mức tĩnh điện do con người gây ra thì có 1 bảng tiêu chuẩn được ban hành theo các lớp với mức điện áp khác nhau như sau:
Table1: HBM ESDS Component Classification
Class | Voltage Range (V) |
0 | < 250 |
1A | 250 to < 500 |
1B | 500 to < 1000 |
1C | 1000 to < 2000 |
2 | 2000 to < 4000 |
3A | 4000 to < 8000 |
3B | ≥ 8000 |
Xem thêm định nghĩa: tĩnh điện là gì
CDM (The Charge Device Model)
Là tĩnh điện do chính các thiết bị gây ra khi va chạm, cọ sát với nhau.
- Cách khắc phục: Sử dụng dây nối đất chống tĩnh điện cho tất cả các thiết bị, thay thế các thiết bị gây ra ít tĩnh điện
Bảng kiểm soát mức tĩnh điện của các thiết bị gây ra:
Table 2: CDM ESDS Component Classification
Class | Voltage Range (V) |
C1 | < 150 |
C2 | 150 to < 250 |
C3 | 250 to < 500 |
C4 | 500 to < 1000 |
C5 | 1000 to < 1500 |
C6 | 1500 to < 2000 |
C7 | ≥ 2000 |
MM (Machine Model)
Là tĩnh điện do máy móc gây ra trong quá trình hoạt động.
- Cách khắc phục: Sử dụng dây nối vào các khung sườn máy và nối xuống đất
Table 3: MM ESDS Component Classification
Class | Voltage Range (V) |
M1 | < 100 |
M2 | 100 to < 200 |
M3 | 200 to < 400 |
M4 | ≥ 400 |
Ngoài 3 nguyên nhân gây ra tĩnh điện ở trên thì còn có các nguyên nhân gây ra tĩnh điện khác nữa như yếu tố môi trường, cụ thể là nhiệt độ và độ ẩm hoặc sự cọ xát bề mặt sàn và nền nhà xưởng.
Để khắc phục vấn đề này thì thường sẽ sơn eboxy chống tĩnh điện cho sàn, hoặc sử dụng thảm cao su chống tĩnh điện.
Cách kiểm soát tĩnh điện
Vì tính chất và hoạt động của mỗi nhà máy là khác nhau nên các mức chống tĩnh điện cũng khác nhau. Để có tiêu chuẩn cho từng nhà máy áp dụng thì một tổ chức ở Mỹ đã ban hành 1 tiêu chuẩn chung để các nhà máy áp dụng là tiêu chuẩn: ANSI/ESD S20 20.
Các thiết bị để kiểm soát tĩnh điện
- Sử dụng dụng cụ đo điện áp tĩnh điện, điện trở, kiểm tra ionizer và các máy khác.
- Trong nhà máy sản xuất thì kiểm soát tĩnh điện dựa vào 2 yếu tố: Kiểm soát điện trở và điện áp
Bài viết liên quan:
Kiểm soát điện trở: kiểm soát vật liệu theo mức điện trở
Có 3 cách đo điện trở
- Đo điện trở giữa 2 điểm trên 1 mặt(point to point): sử dụng 2 quả nặng( khối lượng khoảng 2.5kg) đặt lên bề mặt vật cần đo(bề mặt phải nhẵn), khoảng cách giữa 2 quả nặng là 10 inc ˜ 25.4 cm và 2 quả nặng cách mặt bàn không qua 2 inc.
- Đo điện trở từ 1 điểm xuống mắt đất thì dùng 1 quả nặng và dây cắm 1 đầu vào quả nặng và 1 dầu xuống đất.
- Đo điện trở từ trên xuống dưới thì thường 1 đầu sẽ cắm vào 1 quả nặng còn 1 đầu sẽ chạm vào 1 tấm phẳng để đo.
Chú ý: Quả nặng chỉ đo được khi vật thể phẳng không gồ ghề, còn đối với những vật gồ ghề thì không dùng quả nặng mà dùng bút để đo.
Có 2 mức điện áp đo điện trở tiêu chuẩn
- 10V: Với tiêu chuẩn của vật cần đo là < 10^6 ohm
- 100V: Với tiêu chuẩn của vật cần đo là > 10^6 ohm
Kiểm soát điện áp: kiểm soát toàn bộ nhà máy ở 1 mức điện trở chung
Có 2 loại máy đo để xác định điện áp là Volt meter và Filed meter
Máy đo Volt meter
- Là máy đo hiển thị giá trị bao nhiêu Volt khi đo trực tiếp
- Được áp dụng đo với các vật liệu có kích thước >=2.5 cm.
- Khi sử dụng máy này đo thì chỉ quan tâm đến 2 mức là mức thông thường và mức lớn nhất.
- Máy đo này thì dễ sử dụng và nó đo chính xác điện áp của vật nhưng có hạn chế là giá thành cao và chỉ đo được điện áp dưới 1000V.
Máy đo Field meter
- Là máy đo với đơn vị là kV, máy đo này tính ra giá trị là kV thông qua điện trường xug quanh vật và khoảng cách từ máy đo đến vật cần đo theo công thức V=E/d.
- Được áp dụng đo với các với các vật có kích thước lớn trên 7.5 cm trở lên.
- Máy đo này khó sử dụng hơn vì phải đặt đúng khoảng cách máy theo quy định của máy đưa ra thì kết quả mới chính xác nhưng ưu điểm là giá thành rẻ hơn và đo được mức điện áp cao trên 1000V
Chú ý: Khi đo vật cần đo thì không được có vật cản phía sau vật cần đó đó, vì khi 2 vật thể đặt gần nhau sẽ tương tác với nhau dẫn đến việc đo giá trị điện trở của chúng không chính xác.